Psikolojik Travma Nedir?
Hayatımız düzgün akışında ilerlerken aniden meydana gelen, yaşamımızı alt üst eden, bizde dehşet, korku, endişe ve çaresizlik yaşatan olaylar psikolojik açıdan travmatik olaylardır.
Kişi gerçek bir tehditle karşılaştığını algılamışsa, fiziksel zarar gördüyse veya tanık olduysa; bu esnada da aşırı derecede korku, çaresizlik ve dehşet hissetmişse bu durum kişi için travmatik bir yaşantı olarak tanımlanabilir. Başka bir değişle, eğer bir olayda kişinin yaşamına, vücudunun bütünlüğüne, yakınlarına bir tehdit söz konusu ise bu olay, yaşayan kişi için bir travmadır.
Psikolojik Travma Sonrası, Stres Tepkileri Nedir?
Yaşanan travmatik bir olayın ardından çeşitli psikolojik sıkıntılar, karmaşık duygular, öfke, pişmanlık, karamsarlık, suçluluk ve çaresizlik hissedilmesi oldukça normaldir. Bu tepkiler yaşanan anormal bir olaya karşı verilen normal tepkilerdir. Ancak yaşamlarının eskisi gibi yürütemediklerini fark eden ya da bir aydan uzun bir süre kendilerinde aşağıdaki belirtileri hisseden kişilerin mutlaka bir profesyonel yardım almayı düşünmeleri gerekir.
- Olayla ilgili sürekli canlanan anılar veya kabuslar.
- Uyku bozukluğu veya yeme alışkanlıklarından değişiklik
- Günlük rutin işlere odaklanamamak
- Özellikle travmayı anımsatan olay ya da durumlarda korku ve endişe hali.
- Aşırı hassaslık, kolay korkma ya da aşırı uyarılma hali.
- Kendini karamsar ve mutsuz hissetme, enerji azlığı.
- Özellikle travma ile ilgili olayları hatırlamada zorluk çekme
- Karar verme güçlüğü.
- Kolaylıkla sinirlenme, endişelenme, öfkelenme ve alınma.
- Duygusal anlamda hissizleşme, başkalarından kopuk, farklı ve içine kapalı hissetme.
- Ani ağlama krizleri, kendini çaresiz ve umutsuz hissetme.
- Sevdiklerini aşırı koruma, onlar için korkma ve güvenceye alma hissi.
- Travmayla ilgili belirli olaylarla yüzleşememe ve onu anımsatan durum, yer, hatta insanlardan kaçma.
Psikolojik Travma ile Baş Etme Önerileri
Kendim İçin Ne Yapabilirim?
- Kendinize biraz zaman tanıyın
- Güçlü yönlerinizi düşünün
- Ailenizden, arkadaşlarınızdan ve diğer yakınlarınızdan destek isteyin.
- Önceliklerinizi belirleyerek enerjinizi ve kaynaklarını bu öncelikler için kullanın
- Kendinize küçük ve gerçekleşebilir hedefler koyun. Örneğin, siz ve ailenizin günlük rutini olan bir şeyi yapmak
- Her öğünde sağlıklı yiyecekler yiyin.
- Enerjinizi arttırabilmek için yeterli ölçüde dinlenin.
- Fiziksel egzersizin psikolojik stresi azalttığı bilimsel olarak bilinen bir gerçektir. Küçük egzersizler yaparak bedeninizi rahatlatın
- Unutmayın ki siz anormal bir olaya karşı normal tepkiler veriyorsunuz
- İnsanlarla sohbet edin. Konuşmak iyileştirici bir ilaçtır.
- Sevdiklerinizden, akrabalarınızdan, komşularınızdan ve arkadaşlarınızdan gelen desteği Kabul edin.
- Hemen büyük kararlar vermeyin. Aşırı stress dönemlerinde verilen kararlar sonrasında hatalı gelebilir.
- Yalnız olmadığınızı unutmayın
- Kendinizde yaşanan olaydan önceye göre değişiklikler görüyor ve kendinizi rahatsız hissediyorsanız bir uzmana başvurun
Ailem İçin Ne Yapabilirim?
- Ailenizi dinleyin ve ne hissettikleri ile ilgili empati kurmaya çalışın.
- Ailenizden özellikle travma yaşayan biri varsa onunla vakit geçirin. Fiziksel desteğin yerini hiç bir şey tutamaz.
- Onlardan hemen günlük rutinlerine dönmelerini beklemeyin onlara zaman tanıyın.
- İhtiyaç duydukları bir şey olup olmadığını sorun.
- Onların her zaman yanlarında olduğunuzu belirtin.
- Bu olayın olmasından dolayı ne kadar üzgün olduğunuzu belirtin. Olayı geçiştirmeye ya da olaydan bahsetmemeye çalışmayın.
Çocuklarım İçin Ne Yapabilirim?
- Yaşanan olayla ilgili onların anlayabileceği düzeyde bilgi verin.
- Onlarla daha fazla zaman geçirin.
- Onlarla fiziksel temas kurun.
- Gerginliklerini azaltmak için oyun imkanları tanıyın.
- Resim yaparak gerginliklerinden kurtulmaları için yönlendirin.
- Daha büyük çocuklarla ayrıntılı konuşun. Duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri için onları destekleyin, yüreklendirin.
- Sorularını anlayabilecekleri şekilde cevaplamaya çalışın.
- Onları sevdiğinizden, desteklediğinizden ve onları hep koruyacağınızdan emin olmalarını sağlayın
- Çocuğunuzda yaşanan olaydan öncesine göre değişiklikler ve sıkıntılar görüyorsanız mutlaka bir uzmana başvurun.