Sevgili Anne ve Babalar,
Aileden ayrılığın ilk durağı olan okula başlangıçta; çocuk, hem birey hem de bir grubun üyesi olmaya çalışır, kendini bir grup içinde ifade edebilme ve tanımlayabilme fırsatı bulan çocuk, benlik algısının sağlıklı oluşmasını destekleyecek ortama da böylece sahip olur. Paylaşma, işbirliği, haklar-sorumluluklar-kurallar ve sıra bekleme gibi kavramlarla tanışır. Anne ve babanın bu süreçteki tutumları önemlidir. Hem çocuk hem de ebeveynler için ilk ayrılık sahnesinin yaşandığı okul kapısında; sizden ayrılmamak için ağlama, sarılma ve benzeri yollara başvuracak olan çocuğunuza karşı davranışlarınızda kararlı olmalısınız. Sizden ayrılmasına sadece sözel olarak değil beden dilinizle de izin vererek güvende olduğunu hissettirmeniz ve duygu aktarımınızı kontrol etmeniz gereklidir.
Ailenin kurumu ve eğitimcileri tanıması ve çocukların da kendilerini güvende hissetmeleri açısından bu süreçte birlikte olmak ve adım adım ilerlerken aşamalı geçiş programı uygulamak önemlidir. Bu geçiş döneminde; çocukların, arkadaşlarına ve öğretmenlerine alışmaları için birebir iletişimlerine imkân tanımanız, uyum sürecini kolaylaştıracaktır.
OKULA BAŞLAMA ÖNERİLERİ
- Çocukların her biri farklı sosyal, duygusal özellikler gösterir. Lütfen sizler de onları diğer arkadaşları ile kıyaslamayın ve sevginizi koşullara bağlı olarak sunmayın.
- Çocuğunuz için ilk defa okul deneyimi yaşıyor ise yeni bir ortama girerken ayrılmakta kaygı yaşaması, beklenen ve normal bir davranıştır. İlk zamanlar anneden ayrılmamak için tepkisel davranabilir, bu durumlarda ona karşı hoşgörülü davranalım. Sizler de okula başladığınız ilk günlere dönüp, bakarsanız aynı duyguları yaşadığınızı ve güven duyduktan sonra bu korkuların geride kaldığını hatırlayacaksınız.
- Çocuğunuzun, sabah kalktığında uykusunu yeterince almış olması ve güne iyi bir kahvaltı ile başlaması onun gün içindeki davranışlarını olumlu etkileyeceğini de unutmayalım.
- Çocuğa okulu gezdirmek, okulda neler yaşayacaklarını anlatmak ve onu özendirmek iyi bir başlangıç için anahtardır. Bunu yaparken, anne ve babalar kendi okul yaşantılarından örnek verebilir. Bu konuşmalar sayesinde çocuk ortamla ilgili bilgi kazanmış olur. Çocuğa, onu okulda bırakıp gitmeyeceğiniz anlatılmalı, belli bir süre kendisini bekleyeceğiniz konusunda bilgi verilmeli ve bu söze de mutlaka uymalıdır.
- Birkaç günün sonunda kısa süreli ve ona bilgi vererek okuldan ayrılın ve nereye gideceğinizi, ne kadar süre sonra döneceğinizi ona anlatın. Vedalaşma sürenizi mümkün olduğunca kısa tutun. Bu süre uzadıkça birbirinizden ayrılmanız zorlaşacaktır. Çocuktan ayrılma sürecini uzatmamak, çocuk duygusallaştığında devreye okulun girmesine fırsat tanımak, sakin ve kararlı tutumu sürdürmek, uyumuyla ilgili endişelerinizi çocuğa yansıtmamak çocuğun okula uyum sürecini hızlandırır.
- Günler ilerledikçe ebeveyn sadece çocuğu bırakır ve beklemeye gerek duyulmaz. Bunun zamanını çocuğun özellikleri ve ebeveynlerin bu süreçteki tutumu belirler. Çocuğa dürüst davranmak, gidiş ve dönüş saatlerinizi onun anlayacağı şekilde belirtmek (Örneğin; yemekten sonra ) ve söz verilen zamana uymak çocuğunuzun size olan güveni açısından önemlidir.
- Çocuğunuz ile okul hakkında konuşurken motive edici ve ödüllendirici yaklaşımlar kullanmanız, onların özgüven düzeylerini yükseltirken, adaptasyon süreci ile ilgili endişelerinizi onların yanında paylaşmak gibi uyaranlar çocukların kaygılarını tetikleyebilir.
- Çocuklar kadar aileler için de okula adaptasyon süreci önem taşımaktadır. Çocuğunuzun okula başlaması ile ilgili duygularınızın farkında olun ve bu süreçteki duygularınızı, kaygılarınızı; okulunuzdaki eğitimciler ve uzmanlar ile paylaşın, size destek olmalarına izin verin.
Uzm. Psk. Gürcan Kurt
THERAPIA GARDEN PSİKOLOJİ